ຕອນທີ່ອາລິຍະ ໄປຮອດຊິດນີ້ໃໝ່ໆໃນປີ 2001 ເພື່ອສຶກສາຮ່ຳຮຽນ, ລາວກໍໄປຍ່າງເລາະເບິ່ງ ສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວຕ່າງໆ ຕາມປົກກະຕິ, ແຕ່ພໍມາຮອດບໍລິເວນ ທ່າເຮືອດາລິ້ງ (ດາລິ້ງ ຮາເບີ້), ສິ່ງທີ່ຕ້ອງຕາລາວ ຊ້ຳພັດ ບໍ່ແມ່ນຂົວຮາເບີ້ ທີ່ເປັນສັນຍະລັກຂອງຊິດນີ້, ແຕ່ພັດແມ່ນຄິວທີ່ຍາວຢຽດ ໜ້າຮ້ານແຄມທ່າເຮືອ. ອາລິຍະ ເຫັນເຂົາລຽນແຖວຢູ່ ກໍໄປລຽນນຳ ໂດຍທີ່ບໍ່ຮູ້ວ່າ ເຂົາລຽນແຖວຖ້າຫຍັງ, ຈົນມາຮອດຜຽນຕົນເອງ ລາວຈຶ່ງຮູ້ວ່າເຂົາລຽນແຖວຖ້າຊື້ ກາເຟ!!

ອາລິຍະກ່າວວ່າ: “ຂ້ອຍຄິດວ່າ ມັນຕ້ອງແມ່ນແນວຄັກໆແຫຼະ ເຂົາເຈົ້າຈຶ່ງ ລຽນຄິວ, ຂ້ອຍກໍເລີຍເຂົ້າຄິວນຳເຂົາ. ບາດຮອດຜຽນຕົນເອງລະເປັນງົງໆວ່າ ອ້າວ, ພວກນີ້ຖ້າຊື້ກາເຟຫວາ?” ລາວກ່າວຕື່ມວ່າ “ຄົນອົດສະຕາລີ ກັບກາເຟນີ້ ຂາດກັນບໍ່ໄດ້ອີ່ຫຼີ! ເຂົາກິນກາເຟຫຼາຍອີ່ຫຼີ ແລະ ມີຄວາມຫຼົງໄຫຼໃນກາເຟແຮງ. ສະເພາະຮ້ານກາເຟທີ່ຂ້ອຍໄປຕໍ່ຄິວນັ້ນ (ຮ້ານ ຈາໄມກັນ ບລູ) ແມ່ນຂາຍດີຫຼາຍ ຕັ້ງວ່າມື້ລະ 1000 ຈອກ”.

ໃນຕອນນັ້ນ, ອາລິຍະ ຫຼື ທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີຢູ່ລາວໃນນາມ “ປ໋ອບ” ເປັນຄົນບໍ່ມັກດື່ມ ກາເຟເລີຍ, ເພາະບ້ານເຮົາຕອນນັ້ນມີແຕ່ກາເຟຂົມໆ ໃສ່ນົມຂຸ້ນຫວານ (ກາເຟ ນົມເຢັນ) ທີ່ຄົນນິຍົມ, ແຕ່ໃນມື້ນັ້ນ ລາວໄດ້ລອງສັ່ງ ກາເຟລາເຕ້ ໃສ່ນ້ຳຕານ ສອງບ່ວງ.

ມື້ຕໍ່ມາ ປ໋ອບກັບໄປຮ້ານນັ້ນຄືນ ເພື່ອຂໍສະໝັກເຮັດວຽກ ໂດຍເລີ່ມຕົ້ນຈາກ ການເປັນພະນັກງານລ້າງຖ້ວຍ, ແລະ ຕໍ່ມາກໍເປັນຄົນເຮັດແຊນວິດ, ເຊິ່ງເປັນວຽກເສີມ ຕອນທີ່ລາວບໍ່ມີຊົ່ວໂມງຮຽນ. ຈາກນັ້ນກໍເລື່ອນມາເປັນພະນັກງານເສີບ ແລະ ໃນທີ່ສຸດກໍກາຍມາເປັນບາຣິດສະຕ້າ (ຊ່ຽວຊານເຮັດກາເຟ). ສ່ວນການດື່ມກາເຟ,
ຈາກທີ່ປ໋ອບເລີ່ມດື່ມກາເຟລາເຕ້ ໃສ່ນ້ຳຕານສອງບ່ວງກໍຄ່ອຍໆ ຜ່ອນເຫຼືອບ່ວງ ດຽວ, ຈົນບໍ່ໃສ່ນ້ຳຕານ, ຈົນຮອດຕອນທີ່ລາວເປັນ ບາຣິດສະຕ້າ ແມ່ນກິນກາເຟດຳ (ແບລັກ ເອສເປຣສໂຊ້) ແລະ ກໍຍັງຄົງກິນແຕ່ກາເຟດຳ ຈົນມາຮອດທຸກມື້ນີ້.

16 ປີຕໍ່ມາ, ປ໋ອບໄດ້ກາຍມາເປັນ ເຈົ້າຂອງຮ້ານກາເຟ ເນັກເກັດ ເອສເປຣສໂຊ້ (Naked Espresso) ເຊິ່ງເປັນຮ້ານກາເຟຍອດນິຍົມ ໃນວຽງຈັນກັບບັນຍາກາດອັນຄຶກຄື້ນ ມີແຂກເຂົ້າມາຢ່າງບໍ່ຂາດສາຍ. ບັນຍາກາດພາຍໃນຮ້ານໃຫ້ຄວາມຮູ້ສຶກ ແບບຮ້ານກາເຟໃນອົດສະຕາລີ ກັບການຕົບແຕ່ງແບບ ອິນດັສຕຣຽວແບບດິບໆ ຕັດກັບແສງໄຟເຫຼືອງນວນ ທີ່ໃຫ້ຄວາມຮູ້ສຶກອັນອົບອຸ່ນ ,ພ້ອມຮູບພາບສິລະປະ ລາເຕ້ຢູ່ເທິງຝາ, ແລະ ທີ່ເປັນຕາໜ້າປະທັບໃຈ ແມ່ນບັນດາ ພະນັກງານເສີບໄວໜຸ່ມ ທີ່ໜ້າຮັກ ແລະ ໃຫ້ການບໍລິການຢ່າງເອົາໃຈໃສ່.

ປ໋ອບກ່າວວ່າ ລາວຄິດໄວ້ແຕ່ທຳອິດແລ້ວວ່າ ມື້ໃດມື້ໜຶ່ງລາວຄືສິເປີດຮ້ານກາເຟ, ແລະ ຕອນທີ່ຮຽນຢູ່ຊິດນີ້, ປ໋ອບກໍໄດ້ປ່ຽນວິຊາຮຽນ ຈາກການບັນຊີມາເປັນສາຂາ ການບໍລິຫານການໂຮງແຮມ ແລະ ການບໍລິການສາກົນ. ມາຮອດປີ 2010, ປ໋ອບໄດ້ກັບມາຢ້ຽມຢາມວຽງຈັນ ແລະ ກໍໄດ້ເກີດແຮງບັນດານໃຈ ຢາກເປີດຮ້ານ ກາເຟຂຶ້ນມາ ຢູ່ບ້ານເກີດຂອງຕົນເອງ. ລາວຍັງຈື່ໄດ້ ຕອນທີ່ນັ່ງກິນເຂົ້ານຳພັນລະຍາ ຢູ່ຮ້ານຂອບໃຈເດີ້ ແລ້ວແນມມາອີກຟາກທາງໜຶ່ງ ກໍສັງເກດເຫັນຄົນຕ່າງປະເທດ ຍ່າງເຂົ້າ-ອອກ ຮ້ານໂຈມາ ເບເກີຣີ ຢ່າງບໍ່ຂາດສາຍ ເຊິ່ງຮ້ານດັ່ງກ່າວ ກໍເປັນຮ້ານທີ່ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມ, ເປັນຮ້ານທີ່ບໍລິຫານໂດຍຄົນແຄນາດາ ແລະ ມີສາຂາຢູ່ ກຳປູເຈຍ ແລະ ຫວຽດນາມນຳ.

ຕໍ່ມາ, ທັງສອງຄົນໄດ້ຕັດສິນໃຈ ຍ້າຍກັບມາຢູ່ວຽງຈັນ ແລະ ຕັ້ງຮ້ານກາເຟ ຂຶ້ນມາເພາະຢາກເຮັດ ໃນສິ່ງທີ່ຕົນເອງຮັກ ແລະ ຖະໜັດ ເປັນການແບ່ງປັນປະສົບການ ແລະ ວັດທະນະທຳການກິນເຟ ຂອງປະເທດອົດສະຕາລີ ມາໃຫ້ຄົນລາວໄດ້ລອງຊີມ. ຮ້ານກາເຟແຫ່ງທຳອິດ ຂອງປ໋ອບ ເປີດຂຶ້ນໃນປີ 2012 ໃນມື້ວັນເກີດຄົບ ຮອບ 28 ປີຂອງລາວ, ຕັ້ງຢູ່ດົງປ່າລານ ກັບບັນຍາກາດແບບຮ້ານກາເຟຊິດນີ້, ຕົບແຕ່ງແບບທັນສະໄໝ ແລະ ມີລົດຖີບແຂວນຢູ່ເທິງຝາ. ສ່ວນຊື່ຮ້ານແມ່ນມີ ຄວາມໝາຍມາຈາກແນວ ຕອງກາເຟແບບ “Naked Portafilter” ເຊິ່ງທາງຮ້ານແມ່ນເປັນຜູ້ທຳອິດ ທີ່ນຳໃຊ້ແນວຕອງແບບນີ້ໃນລາວ.

ປ໋ອບກ່າວວ່າ ຕອນເປີດໃໝ່ໆ ລູກຄ້າສ່ວນຫຼາຍແມ່ນ ຄົນຕ່າງປະເທດ ທີ່ຊອກກິນ ກາເຟແຊບໆ ແບບຢູ່ບ້ານເຂົາ, ແຕ່ໄລຍະຕໍ່ມາ ລາວກໍ່ເລີ່ມສັງເກດເຫັນວ່າ ຄົນລາວເອງ ກໍ່ເລີ່ມນິຍົມ ວັດທະນະທຳ ການກິນກາເຟ ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ. ໃນຕອນທີ່ປ໋ອບເປີດຮ້ານທຳອິດ, ຮ້ານກາເຟຢູ່ວຽງຈັນ ມີແຕ່ປະມານ 4-5 ບ່ອນ, ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນ ແມ່ນມີຮ້ານກາເຟ ເກືອບ 50 ຮ້ານ. ລາວເວົ້າວ່າ ທັງຄົນລາວ ແລະຕ່າງປະເທດ ມັກມານັ່ງຢູ່ຮ້ານກາເຟ, ດື່ມກາເຟພ້ອມທັງເຮັດວຽກ ຢູ່ແລັບທັອບໄປນຳ; ບາງຄົນກໍ່ມາລົມວຽກ, ຫຼື ມາລົມນຳໝູ່ ທີ່ບໍ່ໄດ້ເຫັນໜ້າກັນດົນ ຄືກັນກັບຢູ່ ອົດສະຕາລີເລີຍ, ເຊິ່ງນັ້ນກໍ່ແມ່ນ ຈຸດປະສົງຂອງລາວ ທີ່ຢາກຖ່າຍທອດ ວັດທະນະທຳ ອົດສະຕາລີ ມາສູ່ປະເທດລາວເຮົາ.

“ປີນີ້ ເປັນປີສະເຫຼີມສະຫຼອງ ສາຍພົວພັນທາງການທູດ ລະຫວ່າງປະເທດອົດສະຕາລີ ແລະ ລາວ ຄົບຮອບ 65 ປິ ແລະ ຂ້ອຍເອງກໍຄິດວ່າ ປະເທດອົດສະຕາລີ ໄດ້ໃຫ້ໂອກາດ ຂ້ອຍຫຼາຍຢ່າງ”, ປ໋ອບກ່າວ. ພິເສດ, ປ໋ອບຍັງມີໂອກາດໄດ້ພົບກັບ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຂອງປະເທດອົດສະຕາລີ, ທ່ານ ມັລຄອມ ເທີນບູລ, ໃນຕອນທີ່ເພິ່ນມາຮ່ວມ ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ອາຊຽນ ໃນເດືອນກັນຍາ ປີ 2016. ທາງສະຖານທູດ ອົດສະຕາລີປະຈຳລາວ ໄດ້ເລືອກເອົາຮ້ານເນັກເກັດ ສາຂາແຄມຂອງ ເປັນບ່ອນຈັດງານລ້ຽງເພາະຢາກມອບ ປະສົບການພິເສດ ໃຫ້ທ່ານເທີນບູລໄດ້ປະທັບໃຈ. ປ໋ອບກ່າວວ່າ ສຳລັບລາວແລ້ວ ມັນປານຄວາມຝັນທີ່ກາຍເປັນຈິງ ເພາະປ໋ອບຊື່ນຊົມໃນຕົວທ່ານ ເທີນບູລ ຫຼາຍ ເຊິ່ງໃນໂອກາດດັ່ງກ່າວ, ປ໋ອບກໍໄດ້ປະສົມເມັດ ກາເຟສູດພິເສດຂຶ້ນມາສະເພາະ ສຳລັບທ່ານນາຍົກ ອົດສະຕາລີ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ Prime Minister’s blend ທີ່ມີຈຳນວນຈຳກັດ.

ມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້, ຮ້ານເນັກເກັດມີ 4 ສາຂາ ແລະ ກຳລັງຈະເປີດຕື່ມອີກໃນໄວໆນີ້ ຢູ່ແຖວຄູວຽງ ແລະ ຢູ່ຫຼວງພະບາງນຳອີກ. ນອກຈາກນັ້ນ, ປ໋ອບກໍກຳລັງວາງແຜນ ເຮັດໂຮງຂົ້ວກາເຟ ແລະ ຈັດຫຼັກສູດຝຶກອົບຮົມ ບາຣິສະຕ້າ,ແລະ ຈະເລີ່ມສຸມໃສ່ ການຫັນມານຳໃຊ້ກາເຟແບບ single blend ຈາກລາວ ແລະ ຕ່າງປະເທດ. ປ໋ອບກ່າວວ່າ ລາວພະຍາຍາມຢາກສ້າງ ມາດຕະຖານໃໝ່ ເພາະຄິດວ່າຕໍ່ໄປ ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ກໍຢາກຈະລອງແນວໃໝ່ໆ ແລະ ຢາກລອງກາເຟຈາກສາກົນນຳ.

ນອກຈາກທຸລະກິດກາເຟແລ້ວ, ປ໋ອບຍັງຈັດງານແບບ ປ໋ອບ-ອັບ ນຳ. ເຊິ່ງຜ່ານມາ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນໄລຍະບຸນຊ່ວງເຮືອ ແລະ ບຸນທາດຫຼວງເຊິ່ງກໍຖືວ່າເປັນງານທີ່ມີ ຄວາມຄຶ້ກຄື້ນມ່ວນຊື່ນຫຼາຍ ເພາະເປັນຮູບແບບທີ່ແປກໃໝ່ ແຕກຕ່າງຈາກງານ ທົ່ວໄປ ກັບບັນຍາກາດສະບາຍໆ ແລະ ກໍໄດ້ຮັບການຕອບຮັບ ຈາກໄວໜຸ່ມລາວເປັນຢ່າງດີ.

ປ໋ອບກ່າວວ່າ: “ພວກເຮົາເອງ ກໍ່ພະຍາຍາມສະໜັບ ສະໜູນຮ້ານກາເຟອື່ນໆ ເຊັ່ນດຽວກັນ” ເຊິ່ງເປົ້າໝາຍ ຂອງລາວ ແມ່ນຢາກສຸມໃສ່ການຂາຍສົ່ງ.

“ພວກເຮົາມີແນວຄວາມຄິດໜຶ່ງ ເຊິ່ງພວກເຮົາພະຍາຍາມສ້າງ ຄຸນຄ່ານີ້ຂຶ້ນມາ ວ່າວຽກງານດ້ານການ ບໍລິການ ແມ່ນເປັນວຽກທີ່ດີ, ແລະ ປະເທດເຮົາເອງ ກໍມີຄວາມຕ້ອງການທາງດ້ານນີ້ ເພາະເປັນປະເທດນ້ອຍ. ແຕ່ກ່ອນ, ຄົນມາເຮັດວຽກເປັນ ພະນັກງານເສີບ ຍັງຄິດໜ້າອາຍວຽກຕົນເອງຢູ່ ຕາມ ວັດທະນະທຳບ້ານເຮົາ, ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນກໍເຫັນ ວ່າຫຼາຍຄົນກໍເລີ່ມມີຄວາມມັກ ແລະ ມ່ວນຊື່ນ ໃນການເຮັດວຽກດັ່ງກ່າວ”. ແນ່ນອນວ່າ ຖ້າພະນັກງານຫາກມີຄວາມສຸກ ໃນການເຮັດວຽກ ແລ້ວ, ລູກຄ້າເອງ ກໍຈະຮູ້ສຶກໄດ້ ເຖິງຄວາມສຸກ ດັ່ງກ່າວນັ້ນ ເຊັ່ນດຽວກັນ, ເຊິ່ງກໍ່ເປັນຄວາມສຸກ ທີ່ສຳພັດໄດ້ ທຸກໆເທື່ອທີ່ກ້າວເຂົ້າມາຮ້ານ ເນັກເກັດ ເອສເປຣສໂຊ້ ຜ່ານໃບໜ້າອັນຍິ້ມແຍ້ມແຈ່ມໃສ ຂອງພະນັກງານ ແລະ ການຕ້ອນຮັບຢ່າງອົບອຸ່ນ, ເຮັດໃຫ້ລູກຄ້າຫຼາຍໆຄົນຕິດໃຈ ກັບການບໍລິການ ທີ່ເອົາໃຈໃສ່ ບວກກັບລົດຊາດ ກາເຟອັນກົມກ່ອມ ຈົນຢາກຈະກັບມາອີກເລື້ອຍໆ.

facebook.com/nklaos

naked-espresso.com

Words: Sally Pryor
Photos: Xayyaphone Thammavongsa