​ໃຫ້ຊ້າງໄດ້ເດີນຕາມວິຖີຊີວິດຂອງຊ້າງ

ໃນປ່າ​ໄມ້​ສັກ​ແຫ່ງ​ໜຶ່ງ ໃກ້ໆກັບເມືອງຫຼວງ​ພະ​ບາງ, ຂ້າ​ພ​ະ​ເຈົ້າ​ໄດ້ຂ້າມແມ່ນໍ້າສາຍນ້ອຍທີ່ໄຫຼຈາກຮ່ອມພູ ຕາມຫຼັງສັດຮ່າງໃຫຍ່ໜຶ່ງຄູ່ ທີ່ຄັ້ງໜຶ່ງເຄີຍເປັນສັດຄູ່ບ້ານຄູ່ເມືອງຂອງລາວ ຕາມຮອຍຍ່າງຂອງພວກມັນທີ່ມຸ່ງໜ້າເຂົ້າໃນປ່າເພື່ອຊອກຫາອາຫານ. ຊ້າງໂຕໃຫຍ່ຊື່ວ່າ ໝັ້ນ ເປັນຊ້າງເພດແມ່ຍ່າງຄູ່ກັບລູກຂອງມັນຊື່ວ່າ ກິດ. ໃນຂະນະທີ່ນໍາພວກມັນໄປ, ຂ້າພະເຈົ້າຍັງບໍ່ຢາກຈະ​ເຊື່ອ​ວ່າຕົນເອງຈະມີໂອກາດໄດ້ເຫັນພວກມັນໃນໄລຍະໃກ້ຊິດຂະໜາດນີ້!

ກິດ ເປັນໜຶ່ງໃນຊ້າງເກົ້າໂຕທີ່​ອາ​ໄສ​ຢູ່​​ຕາມລຽບ​ແມ່​ນໍ້າ​ຄານເຊິ່ງຢູ່ໃນການຄຸ້ມຄອງຂອງ​ສູນອະນຸລັກຊ້າງມານ​ດາ​ລາວ. ສູນອະນຸລັກຊ້າງ ມານດາລາວ ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ໂດຍ ທ່ານ Michael Vogler ແລະ ບັນດາຜູ້ຮ່ວມກໍ່​ຕັ້ງຂອງ​​ເພິ່ນເມື່ອ 2.5 ປີກ່ອນ, ​ຊ້າງ​ດັ່ງ​ກ່າວ​​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​​ອອກຈາກແຄ້ມ​​ຕັດ​ໄມ້ ແລະ ລາກ​ແກ່​ໄມ້​ທ່ອນ ໃຫ້​ມີຊີວິດໃໝ່ທີ່ດີຂຶ້ນ ​ໂດຍບໍ່ຕ້ອງເຮັດວຽກໜັກ ຫຼື ນໍາມາ​ບໍ​ລິ​ການນັກ​ທ່ອງ​ທ່ຽວໃຫ້​ຂີ່ຫລັງຂອງມັນເພື່ອຄວາມມ່ວນ​ຊື່ນ. ສູນອະນຸລັກຊ້າງ ມານ​ດາ​ລາວ ສະ​ໜອງ​ການ​ບໍ​ລິ​ການ​ໃຫ້ນັກ​ທ່ອງ​ທ່ຽວ​ທີ່ມີຄວາມມັກຮັກໃນການຢ້ຽມຊົມ​ສັດ​ປ່າແບບອະນຸລັກເຂົ້າມາສຳພາດວິຖີຊີວິດຂອງພວກມັນຢ່າງໃກ້ຊິດ ເຊິ່ງການເດີນທາງນັ້ນແມ່ນບໍ່ຫ່າງຈາກຕົວເມືອງຫຼວງພະບາງຫຼາຍ.

​ເມື່ອເຮົາເດີນທາງມາຮອດສະຖານທີ່ຕັ້ງຂອງສູນອະນຸລັກຊ້າງ ມານດາລາວ ຢູ່ແຄມຂອງ, ພະ​ນັກ​ງານ​ນຳ​ທ່ຽວ ຊື່ວ່າ ກຶມ ໄດ້​ບອກກັບພວກເຮົາວ່າ ພາຍຫຼັງທີ່ລັດ​ຖະ​ບານລາວ ໄດ້​ອອກ​ຄຳ​ສັ່ງ​ໃຫ້​ຍຸ​ຕິ​ການ​ຕັດ​ໄມ້​ໃນປີ 2016, ບັນດາຊ້າງກໍຖືກປົດປ່ອຍ ແລະ ບໍ່ໄດ້ເຮັດວຽກຫຍັງອີກຕໍ່ໄປ. ກຶມກ່າວວ່າ ​ປະ​ຈຸ​ບັນ​ນີ້ ພວກມັນໃຊ້​ຊີ​ວິດຢ່າງ​ສະ​ດວກ​ສະ​ບາຍ​ຄ້າຍ​ຄື​ກັບ​​ຢູ່ “ໂຮງ​ແຮມ​ລະ​ດັບ​ຫ້າດ​າວ”, ເພິ່ນຍັງໄດ້ສະແດງ​ຮູບຊ້າງດັ່ງກ່າວ ກ່ອນທີ່ທາງສູນຈະນຳເອົາພວກມັນມາດູແລໃຫ້ພວກຂ້າພະເຈົ້າເບິ່ງດ້ວຍ.

ຈຸດປະສົງຫຼັກຂອງທ່ານ Michael ໃນການສ້າງສູນນີ້ຂຶ້ນມາແມ່ນເພື່ອຢາກສົ່ງຊ້າງໄປໃນປ່າສະຫງວນ ນໍ້າປຸຍ ເພື່ອຊ່ວຍຮັບປະກັນໃຫ້ຊ້າງສາຍພັນນີ້ບໍ່ສູນພັນໄປ. ​ຢູ່​ໃນ​ຂອບ​ເຂດ​ປ່າ​ສະ​ຫງວນ​ດັ່ງກ່າວ​ມີ​ຊ້າງປ່າ​ປະ​ມານ 60 ກວ່າໂຕ. ​ໃນເມື່ອກ່ອນລາວເຮົາເປັນ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ໃນນາມ​ດິນ​ແດນ​ລ້ານ​ຊ້າງ, ແຕ່ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຢູ່ ​ສ​ປ​ປ ລາວ ມີ​ຊ້າງ​​ທັງ​ໝົດນັບ​ທັງ​ຊ້າງ​ປ່າ ແລະ ຊ້າງ​ລ້ຽງ​ບໍ່​ເກີນ 1.000 ໂຕ​ ຍ້ອນມີ​ການ​ລັກ​ລອບ​ຊື້-ຂາຍ, ລ່າ​ຊ້າງ ແລະ ຖືກ​ລະ​ເບີດທີ່​ຍັງ​ຕົກ​ຄ້າງ​ແຕ່​ສະ​ໄໝ​ສົງ​ຄາມ ຈິ່ງ​ເຮັດ​ໃຫ້​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຊ້າງຫຼຸດ​ໜ້ອຍ​ຖອຍ​ລົງ.

​ກືມ ກ່າວ​ຕື່ມອີກວ່າ “ພວກ​​ເຮົາ​ບໍ່​ສາ​ມາດ​ເອົາຄໍາວ່າ ‘ລ້ານຊ້າງ’ ຄືນມາ, ແຕ່​ພວກ​ເຮົາຫວັງ​ວ່າຈະ​ເຮັດ​ໃຫ້​​ປະ​ຊາ​ກອນ​ຊ້າງ​​ເພີ່ມຂຶ້ນ​ສູງ​ສຸດ​ໃຫ້ຢູ່​ໃນ​ລະ​ດັບ 6.000 ຫຼື 7.000 ໂຕ.”

ຫຼັງ​ຈາກ​ຮັບຟັງການອະທິບາຍກ່ຽວກັບ​​ຄວາມ​ປອດ​ໄພ, ພວກ​ເຮົາ​ກໍ່​ໄດ້ຂີ່​ເຮືອ​ພາຍ ຂ້າມນໍ້າເພື່ອ​ໄປ​ເບິ່ງ​ຊ້າງ ເຊິ່ງລໍຖ້າຢູ່ອີກຟາກໜຶ່ງ. ເມື່ອເຮົາໄປຮອດອີກຟາກ, ດາວ ພະນັກງານນໍາທາງ
ໄດ້ພາເຮົາຍ່າງຕາມຫຼັງຊ້າງ ເຊິ່ງສະບັດຫາງໄປມາຕາມການຍ່າງຂອງມັນ ເຂົ້າໄປໃນປ່າ ທີ່ສຳລັບຊ້າງແລ້ວ ນັ້ນຄືຊຸບເປີ້ມາເກັດຂອງພວກມັນ. ທາງສູນໄດ້ເຊົ່າປ່າຜືນນີ້ຈາກຄົນໃນທ້ອງຖິ່ນ ເຊິ່ງ​ເປັນ​ເນື້ອ​ທີ່ດິນແຄມ​ແມ່​ນ້ຳທີ່​ມີ​ປ່າ​ໄມ້ປົກ​ຄຸມ​ປະ​ມານ 200 ເຮັກ​ຕາ​ ​ເຕັມ​ໄປ​ດ້ວຍ​ແມງ​ກະ​ເບື້ອຫຼາກຫຼາຍ​ຊະ​ນິດ​ທີ່​ບິນໄປມາ​ຢ່າງ​ສວຍ​ງາມ. ການເດີນທາງຕາມຫຼັງຊ້າງແມ່ນຈະເປັນໄປຢ່າງຊ້າໆ ເພາະພວກມັນຈະມັກແວ່ແຄມທາງ ເພື່ອແວ່ກິນໃບໄມ້, ສະໝຸນໄພ ແລະ ໄມ້ໄຜ່. ໃນມື້ໜຶ່ງ, ຊ້າງຈະກິນພືດໄມ້ເປັນຈໍານວນ 250 ກິ​ໂລ​ກ​ຣາມ​, ດື່ມ​ນ້ຳ​ປະ​ມານ 200 ລິດ​ ແລະ ຖ່າຍ​ປະ​ມານ 90 ກິ​ໂລກ​ຣາມ​.

​ຕໍ່​ມາ, ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ກໍ່​ໄດ້​ພົບ​​ກັບ Michael ເພື່ອສົນທະນາກ່ຽວກັບແນວຄິດໃນການມາເຮັດວຽກກ່ຽວກັບການອະນຸລັກຊ້າງ. Michael ໄດ້​ກ່າວ​ວ່າ “​ກິດ ເປັນຊ້າງ​ນ້ອຍ​ໂຕທຳອິດທີ່ເຕີບໃຫຍ່​ຢູ່ ສ​ປ​ປ ລາວ ທີ່ບໍ່ໄດ້ຜ່ານຂະບວນການການເຮັດໃຫ້ເຊື່ອງໂດຍການຂັງໃນກົງ”. ກິດເບິ່ງຄືມີ​ຄວາມ​ສຸກກວ່າເກົ່າ​ແນ່ນອນຍ້ອນ​ບໍ່ໄດ້ຜ່ານຂະບວນການດັ່ງ​ກ່າວ.

Michael ກ່າວ​ວ່າ “ຂະບວນການພັດທະນາຂອງຊ້າງ​ມີ​ລັກ​ສະ​ນະ​ຄ້າຍ​ຄື​ກັນ​ກັບ​ມະ​ນຸດ ແລະ ຖ້າຫາກປຽບກິດເປັນມະນຸດ ລາວກໍເປັນແອນ້ອຍທີ່ມີນໍ້າໜັກ 750 ກິ​ໂລກ​ຣາມ”.

​ເປົ້າ​ໝາຍ​ຂອງ​ມານ​ດາ​ລາວ ແມ່ນ​ຢາກ​ໃຫ້ ກິດ ຊ້າງນ້ອຍຂອງສູນທີ່​ມີ​ພໍ່​ພັນ​ເປັນ​ຊ້າງ​ປ່າ ແລະ ຊ້າງ​ພັນ​ອື່ນໆທີ່​ຖືກ​ຈັບ ໄດ້ຖືກປ່ອຍ​ຄືນ​ສູ່ປ່າທຳ​ມະ​ຊາດ. ສູນອະນຸລັກຊ້າງ ມານ​ດາ​ລາວ ເຮັດ​ວຽກ​ຮ່ວມ​ກັບ ທ່ານ ປ​ຣະສົບ ທີບ​ປະ​ເສີດ ຜູ້​ກໍ່​ຕັ້ງ​ສູນ​ອະ​ນຸ​ລັກ​ຊ້າງ​ແຫ່ງ​ປະ​ເທດ​ໄທ ແລະ ຮ່ວມ​ກັບ​ອົງ​ການ​ກອງ​ທຶນສັດ​ປ່າ​ໂລກ ​ປະ​ຈຳ ສ​ປ​ປ ລາວ ຢ່າງ​ໃກ້​ຊິດ ໃນ​ການ​ພັດ​ທະນາ​​ການ​ທ່ອງ​ທ່ຽວ​ແບບ​ອະ​ນຸ​ລັກ​​ແບບໃໝ່​ ເພື່ອສ້າງທ່າແຮງໃນການ​ຮັບ​ປະ​ກັນ​ອະ​ນາ​ຄົດ​ອັນ​ສົດ​ໃສ​ຂອງ​ຊ້າງ​ປ່າ ຢູ່ ສ​ປ​ປ ລາວ. ພວກເຮົາຫວັງຢ່າງຍິ່ງວ່າໂຄງການນີ້ຈະປະສົບຜົນສຳເລັດໄດ້.

ແປ ແລະ ຮຽບຮຽງໂດຍ ວິໄລສອນ ເຫຼື້ອງ

ຮູບໂດຍ Jordan Brown / Mandalao